کد مطلب:211517 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:101
صفات و اسامی خدای یگانه
طبیب اكنون من شهادت می دهم بر وجود خالق عالم و خدای یگانه یكتای بی همتا كه شریك ندارد و خالق تمام موجودات از سموم و غیر سموم است - ابر و باد و ماه و خورشید و افلاك ستارگان و ثوابت و سیارات -
[ صفحه 466]
جمادات و نباتات حیوانات انسان و عقول همه در كف باكفایت او می باشد و به جمیع مخلوق خود از مقدار و اثر و مؤثر و غیره عالم و واقف و آگاه است و همه چیز چه از باد و چه در معنی در فرمان اوست.
و اكنون میل دارم كه توحید او را كه فرموده ای كه اول و آخر است و لطیف است و خبیر است و امثال آنها برای من تشریح فرمائی كه توحیدم كامل شود.
امام (ع) او اول است بدون كیفیت و آخر است بدون نهایت مثل و مانندی ندارد اشیاء را آفریده به قدرت خود نه از ماده ای نه از كیفیتی بدون علاج و مدد و نه با فكر و كیف - او اول بدون ابتدا و آخر بدون انتها و بدون ضد و ند و مثل و نظیر است كه با چشم ادراك نمی شود با لمس محسوس نمی گردد - مگر به بصیرت دل و حس و عقل.
او قوی است به نیروی خود بدون معاون و كمك و شریك - این كوههای دامنه دار بزرگ و رشته های طولانی بلند عمیق ریشه دار را آفریده است این دریاها و اقیانوسهای بی سر و ته عمیق مواج مهیب مدحش را خلق فرموده است.
این همه درختان كهن و قوی و نیرومند را رویانیده است هر روئیدنی هر جنبیدنی هر متحرك بالاراده از آثار وجودی اوست - این آسمانهای بلند این خورشید درخشان و نیر اعظم و ماه و ستارگان بسیار عظیم را آفریده همه نشانه قدرت و قوت بی انتهای او می باشد این كرات و كواكب در هوا بدون نقطه ثقلی در حركت است بدون آنكه بیفتند یا فتوری در حركت آن رخ دهد - نقطه ی را به زلزله می اندازد بدون آنكه نقطه دیگری آسیب ببیند و تمام این عوامل از قدرت و قوت اوست.
فرمود قوت خالق را نمی توان به قوت خلق تشبیه نمود اگر بنا بود آن وقت جایز بود تشبیه بر او واقع شود - و به زیادی افزون شود و هر چیز كه محل كسر و نقصان یا فزونی باشد ناقص است بنابراین او را قوی می خوانیم كه چیزهای قوی آفریده و عظیم می گوئیم كه چیزهای عظیم خلق كرده و لطیف می گوئیم باعتبار آنكه چیزهای لطیف به وجود آورده است.
طبیب اكنون سمیع و بصیر را هم برای من معنی فرما.
امام (ع) خداوند تبارك و تعالی به این اسمها نامیده شده است برای آنكه چیزی بر او پنهان نیست و محتاج به چشم نیست تا بزرگ و كوچك را ببیند و تشخیص دهد بصیر به
[ صفحه 467]
معنی بینائی دل است نه دیدن چشم ما دیدن چشم را بصیر نمی گوئیم بلكه آن كس كه با دیده دل به تمام جهات بینا و واقف است بصیر می گوئیم و اما سمیع نامیده شده برای آنكه سومی هر دو نفری است كه با هم نجوا می كنند و هر كس هر كجا صدائی و سخنی داشته باشد خدای سمیع می شنود و صدای پای موریانه را می شنود - هیچ چیز بر او پنهان نیست هر چه گوش ها بشنود و چشم ها ببیند بر خداوند عالم پنهان و مخفی نیست - سمیع و بصیر بودن او مانند مردم نیست كه با حس ببیند و بشنود و هر چه خیلی ریز یا خلی بزرگ باشد ببیند و هر صدائی خیلی خفیف یا خیلی ثقیل باشد بشنود - بلكه او تمام الحان و اصوات را می شنود تمام موجودات ریز را از ذره تا دره می بیند.
(خداوند عالم برای حواس ما حد و مقداری معین فرموده تموج هوا را از 16 هزار به پائین و سی دو هزار به بالا را گوش بشر نمی شنود و مواد را مقداری در حجم و میدانی در بعد بیشتر نمی توان دید - اما گوش برزخی و چشم دل بیشتر از این مقدارها را می تواند ببیند.)
خداوند است كه آنچه جلیل - دقیق - صغیر - عظیم - كبیر باشد او می بیند و می شنود و از نیات و اغراض و مقاصد و افكار و اندیشه ها اطلاع دارد و عالم است به آنچه غرایز و طبایع به وجود می آورد و خواصی كه در موجودات نهفته است عزیز است پروردگاری كه در توصیف نیاید آن خدائی كه منزه است و شبیه به خلق در علم و قدرت و صفات نیست برتر و بالاتر و منزه تر از همه چیز است.
طبیب خوب فهمیدم ولی معنی لطیف را خوب درك نكردم می خواهم این كلمه را هم برای من معنی فرمائی كه دیگر شبهه و ابهام و مجهولی برای من باقی نماند.
امام (ع) ای طبیب هندی او را لطیف نامیدیم برای آنكه موجوداتی لطیف آفریده و به چیزهای لطیف علم و اطلاع دارد موجوداتی مانند پشه - مورچه - موجودات ذره بینی آفریده (چون اتم - اتر - اثیر - جوهر فرد - عناصر - برق - و غیره) كه همه لطیف است و كارهای لطیف از او ساخته است - ذراتی كه از كوچكی شناخته نمی شوند ولی نر و ماده دست و پا دارند و ساختمان وجودی آنها مانند ساختمان وجودی یك حیوان بزرگی است مثل پشه كه شبیه فیل است و دشمن فیل است و مورچه كه شبیه شیر و دشمن شیر است.
پشه چو پر شد بزند فیل را
با همه تندی و صلابت كه اوست
مورچه گان را چه فتد اتفاق
شیر ژیان را بدرانند پوست
[ صفحه 468]
[ صفحه 466]
جمادات و نباتات حیوانات انسان و عقول همه در كف باكفایت او می باشد و به جمیع مخلوق خود از مقدار و اثر و مؤثر و غیره عالم و واقف و آگاه است و همه چیز چه از باد و چه در معنی در فرمان اوست.
و اكنون میل دارم كه توحید او را كه فرموده ای كه اول و آخر است و لطیف است و خبیر است و امثال آنها برای من تشریح فرمائی كه توحیدم كامل شود.
امام (ع) او اول است بدون كیفیت و آخر است بدون نهایت مثل و مانندی ندارد اشیاء را آفریده به قدرت خود نه از ماده ای نه از كیفیتی بدون علاج و مدد و نه با فكر و كیف - او اول بدون ابتدا و آخر بدون انتها و بدون ضد و ند و مثل و نظیر است كه با چشم ادراك نمی شود با لمس محسوس نمی گردد - مگر به بصیرت دل و حس و عقل.
او قوی است به نیروی خود بدون معاون و كمك و شریك - این كوههای دامنه دار بزرگ و رشته های طولانی بلند عمیق ریشه دار را آفریده است این دریاها و اقیانوسهای بی سر و ته عمیق مواج مهیب مدحش را خلق فرموده است.
این همه درختان كهن و قوی و نیرومند را رویانیده است هر روئیدنی هر جنبیدنی هر متحرك بالاراده از آثار وجودی اوست - این آسمانهای بلند این خورشید درخشان و نیر اعظم و ماه و ستارگان بسیار عظیم را آفریده همه نشانه قدرت و قوت بی انتهای او می باشد این كرات و كواكب در هوا بدون نقطه ثقلی در حركت است بدون آنكه بیفتند یا فتوری در حركت آن رخ دهد - نقطه ی را به زلزله می اندازد بدون آنكه نقطه دیگری آسیب ببیند و تمام این عوامل از قدرت و قوت اوست.
فرمود قوت خالق را نمی توان به قوت خلق تشبیه نمود اگر بنا بود آن وقت جایز بود تشبیه بر او واقع شود - و به زیادی افزون شود و هر چیز كه محل كسر و نقصان یا فزونی باشد ناقص است بنابراین او را قوی می خوانیم كه چیزهای قوی آفریده و عظیم می گوئیم كه چیزهای عظیم خلق كرده و لطیف می گوئیم باعتبار آنكه چیزهای لطیف به وجود آورده است.
طبیب اكنون سمیع و بصیر را هم برای من معنی فرما.
امام (ع) خداوند تبارك و تعالی به این اسمها نامیده شده است برای آنكه چیزی بر او پنهان نیست و محتاج به چشم نیست تا بزرگ و كوچك را ببیند و تشخیص دهد بصیر به
[ صفحه 467]
معنی بینائی دل است نه دیدن چشم ما دیدن چشم را بصیر نمی گوئیم بلكه آن كس كه با دیده دل به تمام جهات بینا و واقف است بصیر می گوئیم و اما سمیع نامیده شده برای آنكه سومی هر دو نفری است كه با هم نجوا می كنند و هر كس هر كجا صدائی و سخنی داشته باشد خدای سمیع می شنود و صدای پای موریانه را می شنود - هیچ چیز بر او پنهان نیست هر چه گوش ها بشنود و چشم ها ببیند بر خداوند عالم پنهان و مخفی نیست - سمیع و بصیر بودن او مانند مردم نیست كه با حس ببیند و بشنود و هر چه خیلی ریز یا خلی بزرگ باشد ببیند و هر صدائی خیلی خفیف یا خیلی ثقیل باشد بشنود - بلكه او تمام الحان و اصوات را می شنود تمام موجودات ریز را از ذره تا دره می بیند.
(خداوند عالم برای حواس ما حد و مقداری معین فرموده تموج هوا را از 16 هزار به پائین و سی دو هزار به بالا را گوش بشر نمی شنود و مواد را مقداری در حجم و میدانی در بعد بیشتر نمی توان دید - اما گوش برزخی و چشم دل بیشتر از این مقدارها را می تواند ببیند.)
خداوند است كه آنچه جلیل - دقیق - صغیر - عظیم - كبیر باشد او می بیند و می شنود و از نیات و اغراض و مقاصد و افكار و اندیشه ها اطلاع دارد و عالم است به آنچه غرایز و طبایع به وجود می آورد و خواصی كه در موجودات نهفته است عزیز است پروردگاری كه در توصیف نیاید آن خدائی كه منزه است و شبیه به خلق در علم و قدرت و صفات نیست برتر و بالاتر و منزه تر از همه چیز است.
طبیب خوب فهمیدم ولی معنی لطیف را خوب درك نكردم می خواهم این كلمه را هم برای من معنی فرمائی كه دیگر شبهه و ابهام و مجهولی برای من باقی نماند.
امام (ع) ای طبیب هندی او را لطیف نامیدیم برای آنكه موجوداتی لطیف آفریده و به چیزهای لطیف علم و اطلاع دارد موجوداتی مانند پشه - مورچه - موجودات ذره بینی آفریده (چون اتم - اتر - اثیر - جوهر فرد - عناصر - برق - و غیره) كه همه لطیف است و كارهای لطیف از او ساخته است - ذراتی كه از كوچكی شناخته نمی شوند ولی نر و ماده دست و پا دارند و ساختمان وجودی آنها مانند ساختمان وجودی یك حیوان بزرگی است مثل پشه كه شبیه فیل است و دشمن فیل است و مورچه كه شبیه شیر و دشمن شیر است.
پشه چو پر شد بزند فیل را
با همه تندی و صلابت كه اوست
مورچه گان را چه فتد اتفاق
شیر ژیان را بدرانند پوست
[ صفحه 468]